Đề cương SKKN Rèn luyện kĩ năng viết đoạn văn nghị luận xã hội cho học sinh Lớp 7

 PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THÀNH PHỐ VINH 
 TRƯỜNG THCS NGUYỄN TRƯỜNG TỘ 
 ĐỀ CƯƠNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
 “ RÈN LUYỆN KĨ NĂNG VIẾT ĐOẠN VĂN 
NGHỊ LUẬN XÃ HỘI CHO HỌC SINH LỚP 7 ” 
 Người thực hiện : Vũ Thị Hương 
 Môn : Ngữ văn 
 Điện thoại : 0945572599 
 Gmail : Vuhuongvinh@gmail.com 
 Vinh, tháng 12/2021 năng trên lớp chính khóa không nhiều nên vấn đề học sinh viết đoạn văn nghị luận 
và nghị luận xã hội còn hạn chế là điều tất yếu. 
 Học sinh lớp 7 bậc THCS ở độ tuổi 13, tình cảm và trí tuệ đã và đang phát 
triển. Các em đã có vốn sống, vốn tình cảm nhất định và có những suy nghĩ độc lập 
có những lí giải riêng của mình về những vấn đề, hiện tượng cuộc sống diễn ra 
xung quanh mình. Chính vì vậy việc để các em tìm hiểu kiểu bài văn nghị luận xã 
hội là thích hợp. Bước đầu các em được giới thiệu hai kiểu văn nghị luận là lập 
luận giải thích và lập luận chứng minh. Có thể nói rằng văn nghị luận là kiểu văn 
bản “khó” bởi để tạo lập được đoạn văn, bài văn nghị luận đòi hỏi người viết phải 
kiến thức kĩ năng cơ bản về đoạn văn, bài văn; kĩ thuật dựng đoạn, viết bài hoàn 
chỉnh, có tình cảm,vốn sống, vốn hiểu biết văn học và thực tế đời sống phong phú, 
tư duy khoa học, cách thức lập luận để thuyết phục... Mà để viết được bài văn tốt 
thì trước hết phải biết viết đoạn văn tốt. 
 Văn nghị luận có vai trò hết sức quan trọng trong sống xã hội cũng như trong nhà 
trường. Thông qua các bài làm văn nghị luận, học sinh có điều kiện phát huy tính 
tích cực chủ động sáng tạo, các em có dịp thể hiện năng lực tư duy, cảm thụ và 
năng lực lập luận của mình. Đây cũng là những yêu cầu rất cần thiết để các em làm 
hành trang bước vào cuộc sống nhưng trong thực tế kĩ năng viết văn nghị luận xã 
hội của học sinh hiện nay còn hạn chế, còn mắc nhiều lỗi trong viết đoạn văn, bài 
văn nghị luận xã hội hoặc ít hứng thú rèn luyện cách viết. Quan tâm đến năng lực, 
tư duy của học sinh đối với văn nghị luận gúp học sinh nhận ra kĩ thuật, phương 
pháp viết đoạn văn nghị luận hay, hấp dẫn, thuyết phục và giáo viên có thêm một 
hình thức rèn luyện cho học sinh là mục đích mà tôi viết đề tài “Rèn kĩ năng viết 
đoạn văn nghị luận xã hội cho học sinh lớp 7”. 
Với đề tài này, tôi mong muốn góp thêm một vài kinh nghiệm trong quá trình dạy 
học: Rèn luyện kĩ năng viết đoạn văn nghị luận xã hội cho học sinh lớp 7 nói riêng 
và học sinh THCS nói chung. 
II. PHẠM VI ĐỀ TÀI 
 Nghiên cứu xây dựng việc giảng dạy và thiết kế tiến trình dạy học: Rèn 
luyện kĩ năng viết đoạn văn nghị luận xã hội cho học sinh lớp 7 
 Khả năng ứng dụng của đề tài vào giảng dạy Tập làm văn ở các trường THCS. 
III. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 
 - Nghiên cứu, khảo sát thực tế việc dạy và học viết đoạn văn nghị luận xã 
hội cho học sinh lớp 7 
 - Tham dự và phỏng vấn: Đối tượng là học sinh, giáo viên để nắm được sâu 
sắc và toàn diện vấn đề nghiên cứu. 
 - Phân tích, thống kê, tổng hợp dựa trên cơ sở kết quả nghiên cứu của các 
ngành khoa học khác để đạt được những mục tiêu mà đề tài đã xác định. 
 2 a. Lưu ý: 
b. Kĩ năng cần vận dụng: 
 Bước 1. Tìm hiểu đề 
 Bước 2: Tìm ý triển khai đoạn văn 
 Bước 3. Viết đoạn văn hoàn chỉnh 
 Bước 4: Đọc lại, sửa chữa: 
4. Giao bài tập: Mục đích luyện kĩ năng viết và nói cho học sinh 
Bài tập 1: 
 * Viết đoạn văn mở bài gián tiếp 
 * Viết đoạn văn mở bài trực tiếp 
Bài tập 2: 
 * Viết đoạn văn giải thích: 
 * Viết đoạn văn chứng minh, trình bày nội dung theo cách diễn dịch 
 * Viết đoạn văn đánh giá - mở rộng, trình bày nội dung theo cách quy nạp 
 * Viết đoạn văn kết bài: 
III. Hiệu quả của SK về chất lượng 
 C. KẾT LUẬN 
I. ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI 
1. Tính mới 
 - Đề tài đã trình bày, lý giải một cách rõ ràng, mạch lạc, hệ thống về phương 
pháp, kĩ năng viết đoạn văn nghị luận xã họi cho học sinh lớp 7. Dạy học viết đoạn 
văn nghị luận xã hội là một vấn đề không mới, nhưng lại thiết thực phù hợp với 
ứng dụng thực tế trong đời sống, tiền đề cho các em khi học lên các lớp 8,9 và nhất 
là kì thi THPT lớp 10; đồng thời phù hợp những thành tựu khoa học giáo dục tiên 
tiến trong nước và thế giới, với các nguyên lý khoa học chuyên ngành; phù hợp với 
chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và của ngành. 
 - Đề tài đã đưa ra những giải pháp về phương pháp dạy học vận dụng lí 
thuyết gắn với thực tiễn. Đây là những vấn đề hoàn toàn mới, đúng đắn, trước nay 
chưa có giải pháp nào của người khác trùng với giải pháp của đề tài. 
2. Tính khoa học 
 - Đề tài đã được áp dụng tại cơ sở và tại trường bạn trong năm học 2020-
2021, có khả năng mang lại hiệu quả giảng dạy nghị luận xã hội lớp 9. 
 - Đề tài có thể áp dụng ngay vào quá trình dạy học phần nghị luận xã hội, dễ 
hiểu, có thể ứng dụng một cách dễ dàng và đại trà trong toàn ngành giáo dục, được 
các giáo viên Ngữ văn vận dụng vào công việc giảng dạy đạt kết quả cao. 
 4 TÀI LIỆU THAM KHẢO 
1. Lê Bá Hán, Trần Đình Sử, Nguyễn Khắc Phi, Từ điển thuật ngữ văn 
 học, NXB ĐHQG, H.2000 
2. Cao Bích Xuân, Rèn luyện kĩ năng làm văn ở trung học cơ sở, NXB GD 
 - 2011. 
3. Đỗ Ngọc Thống (Chủ biên), Tư liệu Ngữ văn 7, NXB GD - 2005 
4. Nguyễn Khắc Phi (tổng chủ biên), Sách giáo viên Ngữ văn 7 Tập 1, 2 
 NXB GD, 2011 
5. Nguyễn Khắc Phi (tổng chủ biên), Sách giáo khoa Ngữ văn 7 Tập 1, 2 
 NXB GD, 2011 
6. Tài liệu tập huấn dạy học và kiểm tra đánh giá kết quả học tập theo 
 định hướng phát triển năng lực học sinh môn Ngữ văn – Bộ giáo dục 
 đào tạo - năm 2014. 
7. Giáo dục kĩ năng sống trong môn Ngữ văn ở trường THCS (NXBGD - 
 2010) 
 6