Sáng kiến kinh nghiệm Đổi mới phương pháp dạy học nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động ngoài giờ lên lớp tại Lớp 7A3 trường THCS Khương Đình

 Trường THCS Khương Đình Sáng Kiến Kinh Nghiệm
 A-Mở đầu
1- Lý do chọn đề tài:
 HĐNGLL là 1 hoạt động giáo dục hết sức quan trọng trong các hoạt động 
giáo dục ở các nhà trường , HĐGDNGLL góp phần hình thành nhân cách cho 
học sinh nhằm đạt đến mục tiêu giáo dục phổ thông là : “ Giúp học sinh phát 
triển toàn diện về đạo đức , trí tuệ , thể chất , thẩm mĩ và các kĩ năng cơ bản, 
phát triển năng lực cá nhân , tính năng động sáng tạo , hình thành nên các con 
người Việt nam XHCN , xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân để chuẩn bị 
cho học sinh tiếp tục học lên và đi vào cuộc sống lao động , tham gia xây dựng 
và bảo vệ tổ quốc”
 Các hoạt động giáo dục trong nhà trường phải hướng đến mục tiêu trên . 
Chương trình giáo dục phổ thông cảu Bộ trưởng Bộ GD&ĐT cũng đã nêu : “ 
Phải phát huy tính tích cực , tự giác , chủ động, sáng tạo của học sinh phù hợp 
với đặc trưng môn học , đặc điểm đối tượng học sinh , điều kiện của trường , lớp 
học , bồi dưỡng cho học sinh phương pháp tự học , rèn luyện kĩ năng vận dụng 
kiến thức vào thực tiễn , tác động đến tình cảm , đem lại niềm vui hứng thú và 
trách nhiệm học tập cho học sinh”Để đáp ứng nhu cầu trên , cần đổi mới PPDH 
cho phù hợp :
 -Chương trình đổi mới phương pháp dạy học và ứng dụng CNTT vào bài 
giảng đối với bậc THCS cũng đã được một số năm.Hơn thế nữa chương trình 
sách giáo khoa mới cũng rất chú trọng đến HĐNGLL của học sinh.Bộ giáo dục 
và đào tạo quy định HĐNGLL được thực hiện với quỹ thời gian là 3 
tiết/tuần.Quỹ thời gian vàng bao gồm tiết sinh hoạt dưới cờ đầu tuần , tiết sinh 
hoạt cuối tuần và 1 tiết do nhà trường sắp xếp sao cho phù hợp với điều kiện của 
trường.Căn cứ vào quỹ thời gian và tâm lí lứa tuổi học sinh lớp 7 , chương trình 
các em được học và điều kiện của lớp tôi đã chọn và xây dựng đề tài “ Đổi mới 
phương pháp dạy học nhằm nâng cao hiệu qủa hoạt động ngoài giờ lên lớp“ 
thông qua các hoạt động các em vừa rèn luyện khả năng tự quản , năng khiếu 
văn nghệ và kiểm tra việc nắm hiểu , vận dung kiến thức của học sinh . Đề tài 
này tôi rất tâm đắc và đã mạnh dạn áp dụng trong tập thể lớp 7A3 do tôi chủ 
Người viết: Đào Thị Bích Liên1 Trường THCS Khương Đình Sáng Kiến Kinh Nghiệm
 B- Nội dung
I- Cơ sở lý luận
 1- Đổi mới phương pháp 
 Thuật ngữ phương pháp ( PP ) bắt nguồn từ tiếng Hi Lạp ( methodos ) có 
nghĩa là con đường để đạt mục đích . Theo đó , PPDH là con đường để đạt mục 
đích dạy học .
 PPDH là cách thức hành động của GV và HS trong quá trình dạy học . 
Cách thức hành động bao giờ cũng diễn ra trong 1 hình thức cụ thể.PPDH là 
những hình thức và cách thức hoạt động của GV và HS trong những điều kiện 
xác định nhằm đạt mục đích dạy học . PPDH là hình thức và cách thức , thông 
qua đó GV và HS lĩnh hội những hiện thực tự nhiên và XH xung quanh trong 
những điều kiện học tập cụ thể.
 + Định hướng đổi mới PPDH
 Đổi mới chương trình,SGK lần này đạt trọng tâm vào việc đổi mới 
PPDH.Chỉ có đổi mới căn bản phương pháp dạy và học chúng ta mới có thể tạo 
được sự đổi mới thực sự trong giáo dục.Định hướng đổi mới PPDH đã được xác 
định trong Nghị quyết trung ương 4 khóa VII (1 – 1993 ) , Nghị quyết trung 
ương 2 khóa VIII ( 12 – 1996 ) , được thể chế hóa trong Luật Gíao Dục ,được 
cụ thể hóa trong các chỉ thị của bộ giáo dục và đào tạo , đặc biệt chỉ thị số 
14.Luật giáo dục , điều 28.2 đã ghi - PP giáo dục phổ thông phải phát huy tính 
tích cực , tự giác , chủ động , sáng tạo của học sinh , bồi dưỡng PP tự học , làm 
việc theo nhóm , vận dụng kiến thức vào thực tiễn , tác động đến tình cảm , đem 
lại niềm vui , hứng thú học tập cho học sinh ...Đổi mới PPDH ở trường phổ thông 
nên được thực hiện theo các qui định hướng sau :
 -Bám sát mục tiêu giáo dục phổ thông
 - Phù hợp với nội dung dạy học cụ thể
 - phù hợp với đặc điểm lứa tuổi HS
 - Phù hợp với cơ sở vật chất,các điều kiện dạy học của nhà trường
 - Phù hợp với việc đổi mới kiểm tra , đánh giá kết quả dạy – học.
Người viết: Đào Thị Bích Liên3 Trường THCS Khương Đình Sáng Kiến Kinh Nghiệm
 b-Đặc thù của tiết HĐNGLL.
 - Tiết HĐNGLL muốn thành công và cuốn hút được học sinh đòi hỏi 
người giáo viên chủ nhiệm phải đầu tư nhiều công sức như xây dựng kế hoạch , 
phân công nhiệm vụ cho học sinh , phối hợp với các lực lượng giáo viên khác và 
đặc biệt có sự cộng đồng trách nhiệm của ban giám hiệu cùng các giáo viên chủ 
nhiệm để góp ý xây dựng 1 tiết HĐNGLL đạt nhiều kết quả.
 - Xây dựng tiết HĐNGLL vừa thực hiện nội dung chương trình theo chủ 
điểm giáo dục theo tháng ngoài ra giáo viên chủ nhiệm phải biết rằng các hoạt 
động đa dạng khác để giáo dục học sinh,cuốn hút học sinh được tích hợp với chủ 
điểm giáo dục.
 c- Nguyên tắc của giờ HĐNGLL.
 -Đảm bảo nguyên tắc để học sinh tự quản toàn diện , giáo viên chủ nhiệm 
giữ vai trò cố vấn : hướng dẫn , góp ý , nhận xét , đánh giá sau mỗi giờ 
HĐNGLL .
 d- Quy trình của giờ HĐNGLL .
 -Xác định chủ điểm của tháng.
 -Xây dựng chủ điểm của tháng để làm rõ chủ điểm của tháng.
 -Xác định các yêu cầu giáo dục ở tiết sinh hoạt.
 -Chuẩn bị tiết sinh hoạt :
 + Lên lịch thực hiện.
 +Phân công từng phần việc cụ thể cho từng tổ , cá nhân ( nội dung và 
người dẫn chương trình ).
 + Phối hợp với các lực lượng giáo dục.
 + Dự kiến các tình huống xảy ra ngoài dự kiến ban đầu và cách giải quyết.
 3- Phương tiện , trang thiết bị cho việc tổ chức hoạt động giáo dục 
ngoài giờ lên lớp :
 Ngoài việc chuẩn bị nội dung , con người để tổ chức HĐNGLL , phương 
tiện , thiết bị cũng rất cần thiết để giúp giờ HĐNGLL thành công.Các phương 
tiện,thiết bị chủ yếu phục vụ tiết HĐNGLL như :
Người viết: Đào Thị Bích Liên5 Trường THCS Khương Đình Sáng Kiến Kinh Nghiệm
 Về phía học sinh, các em chưa phát huy mạnh mẽ tính tích cực chủ động 
trong các hoạt động. Các em chưa được tập huấn các kĩ năng như : Kĩ năng tham 
gia, kĩ năng giao tiếp, hòa nhập, kĩ năng tổ chức các hoạt động, kĩ năng quản lí, 
điều khiển hoạt động tập thể.
 Về phía giáo viên, một số ít GVCN còn lúng túng ở khâu tổ chức thực 
hiện và biện pháp thực hiện để tạo hứng thú cho học sinh. Một số GVCN còn 
chưa khai thác hết những tiềm năng sáng tạo của học sinh trong việc xây dựng, 
tổ chức các HĐGDNGLL. Một số khác do hạn chế trong việc ứng dụng Công 
nghệ thông tin vào dạy học, do hạn chế thời gian, kinh phí nên việc tổ chức các 
HĐGDNGLL cho học sinh còn chưa đạt hiệu quả cao. Nhiều năm gần đây, tổng 
phụ trách Đội của nhà trường thay đổi liên tục, do biiến đổi nhân sự. Tổng phụ 
trách mới chưa quen công việc nên việc tiến hành các HĐGDNGLL còn gặp khó 
khăn.
 Thực trạng tổ chức các HĐGDNGLL của trường THCS Khương Đình 
trong những năm trước đây, mới chỉ dựa vào nhận thức, khả năng tiềm tàng của 
giáo viên, sách tài liệu tham khảo ít cho nên chất lượng các HĐGDNGLL chưa 
được nâng cao, cá biệt có những tiết học còn chưa đạt kết quả như mong muốn.
 Thực tế, một số năm gần đây, ban giám hiệu nhà trường đã hết sức quan 
tâm tới việc chỉ đạo tổ chức có hiệu quả các HĐGDNGLL và đã thu được kết 
quả đáng ghi nhận. Để đạt được những kết quả đó, ban giám hiệu nhà trường đã 
áp dụng những biện pháp chỉ đạo HĐGDNGLL ở trường THCS Khương Đình 
như sau: 
 2-Đánh giá thực trạng
 a- Thuận lợi:
 - lớp 7A2 tôi nhận làm công tác chủ nhiệm nhìn chung các em đoàn kết 
ham học hỏi , có nhiều các em học sinh sôi nổi có khả năng trong HĐ phong 
trào.
 - Ban giám hiệu , tổ chuyên môn , nhóm chủ nhiệm giúp đỡ nhiệt tình.
 - Bản thân tôi nhiệt tình , hăng hái , ham học hỏi , luôn tìm tòi phương 
pháp đổi mới nhằm lôi cuốn học sinh , tham gia học tập.
Người viết: Đào Thị Bích Liên7 Trường THCS Khương Đình Sáng Kiến Kinh Nghiệm
thiết kế một lần có thể sử dụng được nhiều lần, dễ chỉnh sử, ít tốn kém về kinh 
tế, bài dạy hấp dẫn, tạo hứng thú tham gia học tập của HS
 - Có thể thực hiện như sau: GV giao nhiệm vụ cho HS sưu tầm tư liệu , 
hình ảnh nội dung kiến thức về các chủ đề, bài hát tấm gương tiêu biểu, đoạn 
video
 + GV hội ý cùng ban cán sự xây dựng chương trình
 + Thiết kế giáo án
 + Phân công dẫn chương trình
 + Tổ chức các trò chơi- đuổi hình bắt chữ, nốt nhạc vui, giải đố ô chữ, ô 
chữ bí mật
 + Hoạt động cá nhân hùng biện
 + Giao lưu giữa các tổ nhóm
 4 -Tổ chức các hình thức hoạt động phong phú đa dạng :
 + Tổ chức các trò chơi- đuổi hình bắt chữ, nốt nhạc vui, giải đố ô chữ, ô 
chữ bí mật,trò chơi ai nhanh hơn
 + Hoạt động cá nhân hùng biện
 + Giao lưu giữa các tổ nhóm
 + Văn nghệ ( hát ,tiểu phẩm )
 5- áp dụng đổi mới phương pháp trong các tiết HĐGDNGLL
 - Nhận rõ được thuận lợi và khó khăn, tôi đã chủ động xây dựng, định ra 
chương trình, kế hoạch hoạt đống sao cho phù với từng chuyên đề để gắn liền 
mốc thời gian , chủ điểm của từng tháng trong năm học :
 Tháng 9 : Truyền thống nhà trường
 Tháng 10 : Chăm ngoan học giỏi
 Tháng 11 : Tôn sư trọng đạo
 Tháng 12 : Uống nước nhớ nguồn
 ..
 -Mỗi tiết HĐNGLL đòi hỏi người giáo viên chủ nhiệm phải dành nhiều 
thời gian trao đổi với giáo viên bộ môn về kiến thức ở các mảng khác , tìm hiểu 
kiến thức mới trên sách , báo, Internet
Người viết: Đào Thị Bích Liên9 Trường THCS Khương Đình Sáng Kiến Kinh Nghiệm
 Thể lệ như sau : Trong phần thi khởi động gồm có 6 câu hỏi , trong đó có 
4 câu dành cho các đội , 2 câu còn lại dành cho khán giả và mỗi đội lần lượt 
chọn câu hỏi nào mà mình thích , Nếu trả lời đúng thì đuợc 10 điểm . Thời gian 
trả lời cho mỗi câu hỏi là 10 giây .
 Câu 1 : Ngày 20 – 11 là ngày gì ?
 Đáp án : Ngày nhà giáo việt nam
 Câu 2 : Ngày nhà giáo việt nam được tổ chức đầu tiên vào ngày tháng năm 
nào ?
 Đáp án : 20-11-1982
 Câu 3 : Bạn hãy điền vào khoảng trống câu thơ trên 
 Đáp án :  bắc cầu Kiều
 . Yêu kính thầy
 Câu 4 : Hãy nêu cảm nghĩ của em về ngày 20 -11
 Đáp án : Tùy ý HS
 Câu 5 : Nêu phương châm của ngành giáo dục . nó trở thành mục tiêu 
phấn đấu của thầy & trò ?
 đáp án : Dạt tốt và học tốt
 Câu 6 : Câu “ thầy dìu dắt chúng em với tấm lòng thiết tha “ có trong bài 
hát nào?
 Đáp án : Mái trường mến yêu
Phần II : Thi hiểu biết
 Thể lệ : mỗi đội sau 1 phút chuẩn bị sưu tầm thật nhiều câu ca dao , tục 
ngữ , danh ngôn  nói về công ơn của thầy cô giáo . Hết thời gian các đội cử đại 
diện lên bảng ghi trong thời gian 1 phút . Mỗi câu đúng được tính 10 điểm .
 -Các đội lần lượt tham gia chơi
Phần III :Thi tài năng
 -Mỗi đội lần lượt chọn bất kì 1 trong 12 bài hát , mỗi bài hát sẽ nổi nhạc 
lên cho đội thi đoán tên bài hát đã chọn . 
 Thời gian đạt điểm nếu đội thi trả lời đúng tên bài hát là : 
 1.Trong vòng 10 giây đầu tiên : 30 điểm.
Người viết: Đào Thị Bích Liên 11 Trường THCS Khương Đình Sáng Kiến Kinh Nghiệm
 Cử ban tổ chức cuộc thi : lớp trưởng , cán sự bộ môn môn nhạc , bạn lớp 
phó phụ trách học tập .
 Thống nhất chương trình cùng cán bộ lớp
 b- Học sinh
 - Chuẩn bị, sưu tầm các câu hỏi, bài hát, câu chuyện, thơ về chủ đề 
 - Cử các bạn cán bộ lớp viết giấy mời và đến mời các bác cán bộ lão thành 
ở phường khương đình tham dự buổi sh tập thể của lớp.
 Phân công người điều khiển chương trình: bạn lớp trưởng; thư ký ; bạn lớp 
phó học tập .
 -Phân công tổ 2 trang trí lớp, kẻ tiêu đề, kê dọn bàn ghế.
 - Chuẩn bị lời dẫn chương trình, trang trí lớp theo chủ đề
3. Tiến trình hoạt động 
 a- Mở đầu
GVCN giới thiệu chủ đề, giới thiệu người dẫn chương trình, kỹ thuật viên máy 
tính
 b- Nội dung hoạt động 
 1 . Khởi động
 - Quản ca bắt nhịp bài tập thể : “ Em là mầm non của Đảng”
 2 . Tuyên bố lí do:
 - Dẫn chương trình giới thiệu nội dung hoạt động và giới thiệu đại biểu : 
cô chủ nhiệm , BGH ; cô Bí thư chi bộ.
 3- Hoạt động :
Phần I : Thi hiểu biết về “Mùa xuân- Đảng – Bác”
 • Có 10 câu hỏi
 • GV nêu câu hỏi , trong thời gian 15 giây suy nghĩ , đội nào có tín 
hiệu trước sẽ được trả lời.
 • Mỗi câu trả lời đúng ghi được 10 điểm. Kết thúc cuộc thi đội nào có 
điểm cao nhất sẽ dành chiến thắng
 • Với câu hỏi nào cả 3 đội không có đáp án thì phần trả lời dành cho 
khán giả.
Người viết: Đào Thị Bích Liên 13