Sáng kiến kinh nghiệm Vai trò của giáo viên bộ môn trong công tác giáo dục học sinh cá biệt môn Sinh học

 PHÒNG GIÁO DỤC TRIỆU SƠN 
 TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THỌ TÂN
 Sáng kiến kinh nghiệm
 VAI TRÒ CỦA GIÁO VIÊN BỘ MÔN 
TRONG CÔNG TÁC GIÁO DỤC HỌC SINH 
 CÁ BIỆT MÔN SINH HỌC
 NGƯỜI THỰC HIỆN : Lê thị Phương 
 Chức vụ : Giáo viên
 ĐƠN VỊ CÔNG TÁC:TRƯỜNG THCS THỌ TÂN
 Tháng 5 năm 2007
 1 xuất có liên quan đến sinh học . các biện pháp giữ gìn vệ sinh, bảo vệ môi trường , 
nhằm tăng cường sức khoẻ để tiếp tục học lên phổ thông trung học hoặc đi vào 
cuộc sống
 Nối tóm lại sinh học là cầu nối giữa học đi đôi với hành , lý thuyết kết hợp với 
thực tiễn và rất phù hợp với đối tượng học sinh vùng nông thôn vì có đầy đủ điều 
kiện thực tiễn giúp học sinh lĩnh hội tri thức
 Tuy nhiên trong những năm gần đây học sinh thường xuyên không chú trọng trong 
việc nâng cao kiến thức bộ môn học do nhiều nguyên nhân khác nhau nên kết quả 
học tập bộ môn chưa cao thậm chí không đạt yêu cầu cơ bản môn học .
 Vậy đâu là nguyên nhân dẫn đến chất lượng môn học không cao hoặc không đạt 
yêu cầu ? phải chăng do chương trình sách giáo khoa chưa biên soạn hợp lý ? . Do 
kiến thức , phương pháp truyền thụ của giáo viên ?hoạc ý thức học tập của học sinh 
bộ môn ?
II THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
 Như trên đã nêu trong những năm gần đây chất lượng học sinh bậc học THCS 
nói riêng và học sinh phổ thông nói chung đang có xu hướng phân cực rõ rệt . Số 
lượng học sinh cá biệt ngày càng phổ biến . Trong lớp học số học sinh nắm bài 
ngay tại lớp ngày môtỵ ít , số học sinh không chú ý nghe giảng , chất lượng bộ môn 
sinh học và nhiều bộ môn khác đáng báo động . Nhiều em điểm các bài thi quá thấp 
thường là điểm yếu và kém
 Theo thống kê thi chất lượng khối 7 học kì I trường THCS thọ tân năm học 2008- 
2009như sau
 Giỏi Khá TB Yếu Kém
 Sĩ số
 Khối SL % SL % SL % SL % SL %
 74 3 4,0 13 17,6 31 42,0 23 31,0 4 5,4
 7
 Như vậy nhìn vào bảng thống kê ta nhận thấy :
 3 Trong giai đoạn chất lượng giáo dục có nhiều vấn đề phải bàn đến . Là một giáo 
viên giảng dạy bộ môn trường phổ thông tôi mạnh dạn đưa ra một số giải pháp 
trong việc giáo dục học sinh cá biệt ( Biểu hiện học yếu kém bộ môn sinh học )
 II MỘT SỐ GIẢI PHÁP HẠN CHẾ VÀ KHẮC PHỤC HỌC SINH CÁ BIỆT BỘ MÔN
2.1 giáo dục học sinh cá biệt thông qua tập thể .
 Giáo dục học sinh cá biệt nói chung và học sinh yếu kém nói riêng phải đặt 
trong môi trường cụ thể . Môi trường tập thể lớp là môi trường các em hình thành và 
phát triển tự nhiên của các em .Thông qua tập thể bằng các hình thức : nêu gương, 
giúp đỡ,... để các em hoàn thiện bản thân mình
 2.2 giáo dục học sinh cá biệt thông qua các lực lượng giáo dục khác
 Như ta đã biết giáo dục học sinh là trách nhiệm của gia đình , nhà trường và xã 
hội . Trong đó xã hội đóng vai trò quan trọng các em trong lứa tuổi đang là những 
đội viên như vậy học sinh cá biệt yếu kém là có phần trách nhiệm của các tổ chức 
trong và ngoài nhà trường . Ngoài ra phải kể đến gia đình nơi các em ảnh hưởng 
lớn đến tâm tư tình cảm của trẻ .
 Qua điều tra đối tượng trẻ cá biệt về học tập yếu ,kém đa phần gia đình còn phó 
mặc công tác giáo dục cho nhà trường . Hoàn cảnh kinh tế ,hoàn cảnh khác của gia 
đình mà chưa tạo điều kiện thoả đáng cho việc học tập của các em như chưa mua 
sách , vở , bút ... và nhất là thời gian để các em học tập . Cá biệt có gia đình khi nhà 
trường và giáo viên bộ môn trao đổi tình hình học tập của em chưa đạt con cố tình 
giấu diếm sợ ảnh hưởng đến truyền thống gia đình và thường vô trách nhiệm đổ 
trách nhiệm cho người khác . Đó cũng chính là biểu hiện tiêu cực trong giáo dục.
 2.3 Giáo dục học sinh cá biệt bằng việc nâng cao chất lượng giờ dạy
 Đây là giải pháp chính trong việc giáo dục học sinh cá biệt bộ môn . Với việc 
nâng cao chất lượng giờ dạy giúp học sinh nắm chắc nội dung bài dạy ngay từ khi 
học bài mới .
 5 Những học sinh cá biệt khi có sự tiến bộ dù là nhỏ nhất thì giáo viên phải phát hiện 
và nêu gương đồng thời khuyến khích các em phát huy trước tập thể lớp
 3.2 Biện pháp giáo dục học sinh cá biệt thông qua các lực lượng giáo dục 
khác
 Như ta đã biết giáo dục là sự nghiệp của toàn Đảng , toàn dân và toàn xã hội ,. 
Giáo dục học sinh cá biệt cũng không ngoài các lực lượng như vậy . Để phát hiện 
học sinh cá biệt dù không phải là giáo viên chủ nhiệm thì giáo viên bộ môn cũng 
phải đi sâu nghiên cứu hoàn cảnh gia đình của cấc em cùng gia đình phối hợp giáo 
dục các em , động viên các em , quản lí các em trong việc tự học ở nhà . Ngoài ra 
gia đình tạo điều kiện mua các tài liệu ,đồ dùng học tập để các em đó là khâu quan 
trọng trong nâng cao chất lượng
 Bên cạnh gia đình các tổ chức xã hội trong và ngoài nhà trường cũng đóng vai trò 
hết sức quan trọng . Tổ chức Đoàn , Đội giúp các em có một môi trường vui chơi 
lành mạnh . Giáo viên bộ môn cần phối hợp với các tổ chức để cùng các thành viên 
của các tổ chức giúp các học sinh cá biệt tiến bộ ( Đôi bạn cùng tiến ,)
 Tóm lại học sinh cá biệt nếu không chú ý giáo dục trong tập thể, các tổ chức ở 
mọi lúc mọi nơi thì rất nhiều em có tâm lý xa lánh ,tự ty ít hoà nhập . Thậm chí 
một số em còn bộc lộ những tính cách xấu như : Trôm cắp vặt , hung hãn với ban 
bè hay gian lân trong thi cử ...
 3.3 Nâng cao hiệu quả giảng dạy giải pháp chính giáo dục học sinh cá biệt
 Để không có học sinh cá biệt về học tập thì đòi hỏi giáo viên bộ môn phải là 
những giáo viên có năng lực trong công tác giảng dạy . Các năng lực thể hiện ở các 
mặt sau :
 3.3.1 Giáo viênphải là người nắm vững kiến thức bộ môn và kiến thức liên quan
 Muốn là giáo viên nắm vững kiến thức bộ môn . Theo phương châm biết nhiều 
dạy ít . giáo viên phải nắm chắc nội dung chương trình cấp học mà còn nắm chắc 
kiến thức của các bộ môn khác để tích hợp trong kiến thức bài dạy . Dạy sinh vật 
học kiến thức liên quan nhiều lĩnh vực trong khoa học và cuộc sống
 7 Dù có kiến thức , dù được mọi lực lượng giáo dục tham gia nhưng nếu giáo viên 
sơ cứng trong việc áp dụng phương pháp giảng dạy thì kết quả giảng dạy đều 
không đạt . Phương pháp mới lấy học sinh làm trung tâm trong quá trình lên lớp 
của giáo viên . Áp dụng phương pháp tốt thì mọi học sinh đều được tham gia hoạt 
động học tập trong lớp . Tuy nhiên mọi học sinh tham gia phải được hoạt động một 
cách phù hợp . Giáo viên không thể đưa những câu hỏi gợi mở dễ cho học sinh 
năng khiếu hoạc không thể hỏi câu hỏi nâng cao cho học sinh cá biệt yếu kém .
Điều đó sẽ làm cho học sinh em giỏi có xu hướng nhàm chán , em học yếu mang tư 
tưởng chán nản
 Cải tiến phương pháp là không ngừng áp dụng các phương pháp đặc thù bộ môn 
đó là : Đươc thưc hành , được thí nghiêm kiẻm chứng , Được tranh luận và được đặt 
câu hỏi tìm tòi kiến thức . Như vậy thực chất giờ học bản chất giáo viên chỉ giúp 
học sinh tự tìm tòi và lĩnh hội tri thức mới theo sư gợi mở của giáo viên ( Định 
hướng) Tuy Nhiên ở mỗi nhóm giáo viên phải chia các thành viên có các đối tượng 
khác nhau để các em tự giúp nhau chỉ khi cần thiết thì giáo viên mới can thiệp định 
hướng cho các em
 IV HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN
 Sau gần một năm thực hiện nhờ sự giúp đỡ của các đồng nghiệp , các tổ chức 
trong và ngoài nhà trường , sự phối hợp giáo dục của các gia đình có học sinh cá 
biệt tỷ lệ học sinh yếu kém của bộ môn Giảm nhiều . Số học sinh năng khiếu tăng . 
Học sinh đã bắt đầu có hứng thú trong học tập môn sinh học . Một số kiến thức 
được học tại trường đã bước đầu áp dụng trong cuộc sống
 Kết quả môn sinh học lớp 7 học kỳ 2 năm học 2008-2009 trường THCS Thọ Tân 
do tôi phụ trách như sau:
 Giỏi Khá TB Yếu Kém
 Kh Sĩ số
 SL % SL % SL % SL % SL %
 ối
 74 4 5,4 18 24,3 37 50,0 13 17,6 2 2,7
 9 Người viết
 Lê Thị Phương
11