SKKN Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo - Sân khấu hóa trong bộ môn Ngữ văn 7 tại trường THCS Lê Đình Chinh

 Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức Hoạt động trải nghiệm sáng tạo – Sân khấu hóa 
 trong bộ môn Ngữ Văn 7 tại trường THCS Lê Đình Chinh
 PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KRÔNG ANA
 TRƯỜNG THCS LÊ ĐÌNH CHINH
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Đề tài:
 “MỘT SỐ KINH NGHIỆM TRONG VIỆC TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG 
 TRẢI NGHIỆM SÁNG TẠO – SÂN KHẤU HÓA TRONG BỘ MÔN NGỮ 
 VĂN 7 TẠI TRƯỜNG THCS LÊ ĐÌNH CHINH”
 Họ và tên tác giả: Nguyễn Thị Y Vân
 Chức danh: Giáo viên
 Trình độ chuyên môn cao nhất: Đại học
 Chuyên ngành đào tạo: Ngữ văn
 1
 Giáo viên: Nguyễn Thị Y Vân – Trường THCS Lê Đình Chinh Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức Hoạt động trải nghiệm sáng tạo – Sân khấu hóa 
 trong bộ môn Ngữ Văn 7 tại trường THCS Lê Đình Chinh
 Hoạt động trải nghiệm sáng tạo là một hoạt động giáo dục, trong đó dưới 
sự hướng dẫn của giáo viên từng cá nhân học sinh được trực tiếp tham gia vào 
các hoạt động khác nhau của nhà trường cũng như ngoài xã hội với tư cách là 
chủ thể, qua đó phát triển năng lực thực tiễn và tiềm năng sáng tạo của mình góp 
phần hình thành và phát triển nhân cách hài hòa, toàn diện cho học sinh.Vì vậy 
việc đưa các hoạt động trải nghiệm sáng tạo vào nội dung chương trình dạy học 
là việc làm cần thiết, thông qua các hoạt động trải nghiệm bản thân học sinh sẽ 
rút ra được những kinh nghiệm, hình thành các kĩ năng cần thiết để giúp các em 
có những ứng xử phù hợp trong cuộc sống học tập và trong lao động.
 Từ lý do trên cùng với những băn khoăn trăn trở làm thế nào để giúp các 
em hứng thú học bộ môn Ngữ Văn. Với kinh nghiệm giảng dạy trong những 
năm qua tôi đã mạnh dạn áp dụng việc đưa trải nghiệm sáng tạo – sân khấu hóa 
trong bộ môn Ngữ Văn 7 vào việc truyền đạt kiến thức cho các em học sinh khối 
7 nói riêng và các em học sinh các khối khác của trường THCS Lê Đình Chinh 
nói chung.
 II. Mục đích nghiên cứu
 Hiện nay học sinh càng ngày càng không thích học bộ môn Ngữ Văn rất 
phổ biến. Mặc khác, xu hướng nghề nghiệp hiện nay thiên về các ngành khoa 
học tự nhiên. Đó cũng chính là nguyên nhân khiến học sinh ngày càng thờ ơ với 
môn Ngữ Văn. Đặc biệt hình thức dạy học truyền thống thuyết giảng là chính đã 
gây nhàm chán, đơn điệu, không phù hợp với suy nghĩ hiện đại của các em ngày 
nay nữa. Vì vậy, mục đích của tôi là thay đổi phương pháp dạy học, các tác 
phẩm văn học sẽ được chuyển hóa thành các tác phẩm kịch hay các chủ đề múa 
hát, trong quá trình chuẩn bị đó các em sẽ nhớ nội dung bài học và nắm được ý 
nghĩa của các tác phẩm văn học. Dạy học theo phương pháp đổi mới này không 
chỉ giúp các em thay đổi được không gian học truyền thống mà còn giúp các em 
linh động hơn trong cách tiếp cận nội dung bài học. Ngoài ra, trong quá trình lập 
nhóm, tìm tòi ý tưởng để chuyển thể các tác phẩm văn học sẽ tạo được cho các 
 3
 Giáo viên: Nguyễn Thị Y Vân – Trường THCS Lê Đình Chinh Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức Hoạt động trải nghiệm sáng tạo – Sân khấu hóa 
 trong bộ môn Ngữ Văn 7 tại trường THCS Lê Đình Chinh
hỏi khả năng tư duy của các em rất cao để chuyển hóa các tác phẩm văn học các 
em học thành những tiết mục mà khi thực hiện các em sẽ truyền đạt đầy đủ nội 
dung yêu cầu đến cho mọi người. Do thực trạng cuộc sống hiện nay ngày một 
phát triển nên các suy nghĩ trong giới trẻ không còn như ngày xưa, các em đa số 
sống theo trào lưu của giới trẻ, của các trang điện tử thịnh hành nên nhận thức 
về các tác phẩm nổi tiếng, truyền thống văn học của các em ngày càng bị mai 
một. Các em đặt nhẹ giá trị nghệ thuật của văn học mà không dễ gì chúng ta đạt 
được. Bởi vậy, tôi mạnh dạn chuyển hóa các tiết học của bộ môn Ngữ Văn thành 
các chủ đề để từ đó hướng các em dựa vào những chủ đề đó mà chuyển hóa 
thành các tác phẩm sân khấu đã vang bóng một thời. Khi các em tự thực hiện 
các hoạt động Ngữ Văn đó các em sẽ chủ động biết tìm tòi, nghiên cứu để thấy 
được giá trị văn học mà ông cha ta để lại mang một giá trị to lớn như thế nào. 
 II. Thực trạng vấn đề
 Từ trước đến nay, được sự chỉ đạo của Phòng giáo dục huyện nhà cùng 
với Ban lãnh đạo nhà trường thì các môn học đã từng bước thay đổi phương 
pháp dạy học tích cực hơn. Tuy nhiên do đặc thù của trường nằm ở vùng nông 
thôn, đa số các em học sinh đều xuất phát từ nhà nông nên hướng các em mạnh 
dạn trong việc thực hiện hoạt động trải nghiệm sáng tạo – sân khấu hóa các tiết 
mục trong bộ môn Ngữ Văn không phải là việc làm đơn giản. Các em còn khá 
rụt rè khi giao tiếp hằng ngày, khi học bài các em không đủ tự tin để phát biểu ý 
kiến của mình dù đã có câu trả lời của riêng mình. Như vậy, với tính cách ngại 
giao tiếp của các em cũng gây một khó khăn không nhỏ khi thực hiện phương 
pháp này. Các em không đủ tự tin, đọc diễn cảm để thuyết trình hay diễn một tác 
phẩm văn học trước các bạn học sinh và thầy cô của mình.
 Ngay từ khi nhận trách nhiệm giảng dạy bộ môn Ngữ văn 7 tôi đã cố gắng 
tìm ra nhiều giải pháp ngay từ đầu năm học để tìm ra hướng đi mới cho bộ môn 
Ngữ Văn 7. Làm sao để các em không còn nhàm chán khi học môn Ngữ Văn, 
các em tự tin khi thực hiện những tiết học trải nghiệm, từ đó kiến thức các em 
ngày một được nâng cao.
 5
 Giáo viên: Nguyễn Thị Y Vân – Trường THCS Lê Đình Chinh Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức Hoạt động trải nghiệm sáng tạo – Sân khấu hóa 
 trong bộ môn Ngữ Văn 7 tại trường THCS Lê Đình Chinh
 Một tiết học truyền thống của bộ môn Ngữ Văn
 III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề
 Dạy học bằng hình thức sân khấu hóa được sử dụng nhiều và phát huy tác 
dụng tốt đối với bộ môn Ngữ văn. Đây là phương pháp được đánh giá là một 
trong những phương pháp dạy học phát huy tối đa vai trò chủ động chiếm lĩnh 
kiến thức của học sinh. Cho nên việc nghiên cứu của tôi dựa trên quá trình theo 
dõi đổi mới phương pháp dạy học Ngữ Văn ở trường THCS trong những năm 
gần đây. Tôi nhận thấy nội dung đổi mới chỉ xoay quanh việc là cho các em hoạt 
động học nhiều hơn là hướng các em ra những tiết ngoại khóa, trải nghiệm thực 
tế từ những tác phẩm mà các em đã học ở chương trình lớp 7. Chính vì lẽ đó mà 
tôi đã mạnh dạn cho các em thực hiện những tiết trải nghiệm sáng tạo đơn giản, 
tôi cố gắng để thực hiện nối liền bục giảng với thực tế đời sống, sau khi các em 
thành thạo, đủ tự tin thể hiện mình thì sẽ đưa ra những chủ đề hướng tới các bài 
học để các em thể hiện khả năng của mình thông qua những kiến thức các em đã 
học. Thông qua những tiết trải nghiệm đó sẽ giúp các em tăng cường thêm tính 
thực hành hơn trong môn học vốn đã gây nhàm chán cho các em, các em có thể 
vận dụng những kiến thức đã học vào thực tiễn cuộc sống thông qua những tiết 
mục mà các em thể hiện. Nhờ vậy mà khả năng cảm thụ tác phẩm sẽ tốt hơn và 
từ đó các em sẽ yêu thích hơn môn học này. Sau đây là những giải pháp mà tôi 
đã thực hiện và rút ra được kinh nghiệm:
 Giải pháp 1. Chủ động nắm bắt đặc điểm tình hình, những thuận lợi, 
khó khăn trong việc tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo – sân khấu hóa 
trong bộ môn Ngữ văn 7
 Dạy học bằng hình thức sân khấu hóa rất thu hút học sinh. Mọi học sinh 
đều mong hứng thú tham gia để thể hiện bản thân, rèn luyện sự tự tin và các kỹ 
năng khác. Nhờ những hoạt động cùng tìm hiểu, xây dựng bài học, tập kịch bản, 
học sinh đoàn kết hơn, tình cảm hơn với thầy cô, bạn bè và có thêm những kỷ 
 7
 Giáo viên: Nguyễn Thị Y Vân – Trường THCS Lê Đình Chinh Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức Hoạt động trải nghiệm sáng tạo – Sân khấu hóa 
 trong bộ môn Ngữ Văn 7 tại trường THCS Lê Đình Chinh
 Tôi đưa ra 5 bước cơ bản để thực hiện một giờ dạy theo hình thức cải tiến 
này:
 +Bước 1: Giáo viên lựa chọn bài dạy, xác định mục tiêu, kế hoạch dạy 
học.
 +Bước 2: Giao nhiệm vụ cho học sinh (hoạt động theo nhóm năng khiếu).
 +Bước 3: Học sinh nghiên cứu bài học, xây dựng ý tưởng cách thức thực 
hiện và trao đổi với giáo viên.
 +Bước 4: Giáo viên sửa chữa, góp ý, hướng dẫn học sinh tìm hiểu và bổ 
sung ý tưởng.
 +Bước 5: Học sinh hoàn thành ý tưởng đã thống nhất, cùng nhau luyện 
tập chuẩn bị. Giáo viên quan sát, góp ý và chỉnh sửa tiếp để hoàn chỉnh sau đó là 
tổ chức dạy học trên lớp hoặc trong giờ ngoại khóa.
 Trong quá trình giao nhiệm vụ cho học sinh, giáo viên có thể nêu thêm 
các gợi ý để học sinh tìm hiểu hiệu quả hơn. Nên giới thiệu theo hình thức nào? 
Cần truyền tải những thông tin gì?. Giáo viên chủ động tìm hiểu để phát hiện ra 
những năng khiếu ở các em học sinh. Và dựa vào năng khiếu mà tôi đã tìm hiểu 
và phát hiện ở các em học sinh tôi đang giảng dạy tôi tiến hành phân nhóm để 
thực hiện tiết trải nghiệm như sau:
 + Nhóm 1: Sưu tầm phim tư liệu và phóng sự theo chủ đề.
 + Nhóm 2: Tiểu phẩm kịch.
 + Nhóm 3: Vẽ tranh và thuyết trình theo đề tài.
 + Nhóm 4: Thực hiện một số tiết mục hát – múa theo chủ đề.
 Giải pháp 3. Tiến hành tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo – sân 
khấu hóa trong bộ môn Ngữ văn 7
 9
 Giáo viên: Nguyễn Thị Y Vân – Trường THCS Lê Đình Chinh Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức Hoạt động trải nghiệm sáng tạo – Sân khấu hóa 
 trong bộ môn Ngữ Văn 7 tại trường THCS Lê Đình Chinh
người cô để thực hiện buổi trải nghiệm của mình. Khi cùng nhau luyện tập, biểu 
diễn là kiến thức trong nội dung bài học và cả những kiến thức ngoài bài học đã 
ăn sâu vào tiềm thức của học sinh. Đó không chỉ là quá trình trau dồi kiến thức 
mà còn viết nên những kỷ niệm đẹp của tuổi học trò, rèn kỹ năng làm việc nhóm 
rất hiệu quả cho mỗi học sinh. Trong tiết học trải nghiệm sáng tạo – sân khấu 
hóa, vai trò của giáo viên sẽ là Ban giám khảo, nhận xét đánh giá kết quả tìm 
hiểu và nghiên cứu của các em, động viên khuyến khích tinh thần tự học sáng 
tạo của các em, đồng thời giáo viên có thể bổ sung thêm các kiến thức và chỉnh 
sửa các phần còn thiếu sót, giúp các em thu nạp tối đa phần kiến thức cần thiết.
 Giải pháp 4. Các nhóm tiến hành báo cáo kết quả của mình đã chuẩn 
bị.
 Sau khi đã thống nhất với nhau và được sự hướng dẫn của giáo viên bộ 
môn Ngữ văn các nhóm đã tiến hành nghiên cứu và tập luyện theo năng khiếu 
của từng nhóm phân công. Sau khi tập luyện hoàn chỉnh thì các nhóm sẽ báo cáo 
chủ đề mà nhóm đã chọn và thực hiện cho các bạn và thầy cô theo dõi cụ thể 
như sau:
 + Nhóm 1 – Lớp 7A1: Sưu tầm phim tư liệu “Trường THCS Lê Đình 
 Chinh xưa và nay”. Và thực hiện phim tài liệu phỏng vấn cảm nhận của học 
 sinh và phụ huynh về ngày 20/11.
 11
 Giáo viên: Nguyễn Thị Y Vân – Trường THCS Lê Đình Chinh Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức Hoạt động trải nghiệm sáng tạo – Sân khấu hóa 
 trong bộ môn Ngữ Văn 7 tại trường THCS Lê Đình Chinh
 Thuyết trình tranh về người thầy
 + Nhóm 4 – Lớp 7A4: Thực hiện một số tiết mục văn nghệ hát - múa ca 
 ngợi thầy cô.
 13
 Giáo viên: Nguyễn Thị Y Vân – Trường THCS Lê Đình Chinh Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức Hoạt động trải nghiệm sáng tạo – Sân khấu hóa 
 trong bộ môn Ngữ Văn 7 tại trường THCS Lê Đình Chinh
được học. Hình thức dạy học mới này còn giúp thu hút các em, hấp dẫ các em 
hơn trong việc tìm hiểu kiến thức bài học. Thay vì dạy kiến thức khô khan theo 
lối truyền thống với hình thức sân khấu hóa, các em trải nghiệm được thực tế, 
được hóa thân vào những nhân vật mà mình đã được học trên sách, từ đó các em 
có cảm xúc và tự cảm nhận về nhân vật. Khi cùng nhau luyện tập, biểu diễn là 
những kiến thức mà các em đã được học trong bài học và cả những kiến thức 
bên ngoài bài học. Đó không chỉ là quá trình trau dồi kiến thức mà còn là những 
kỷ niệm đẹp của tuổi học trò, là rèn kỹ năng làm việc nhóm rất hiệu quả cho mỗi 
học sinh. Thông qua hoạt động ngoại khóa này, tổ Ngữ văn cũng hướng đến 
giáo dục học sinh biết quý trọng những giá trị truyền thống tốt đẹp tôn sư trọng 
đạo, biết đối nhân xử thế. Bởi các tác phẩm văn học được đưa vào nhà trường 
không chỉ có giá trị thẩm mĩ, giá trị văn học mà còn hàm chứa trong đó những 
giá trị tốt đẹp đầy tính nhân văn. Đây cũng chính là một trong những mong 
muốn lớn nhất của những người thực hiện chương trình.
 IV. Tính mới của giải pháp
 Phương pháp dạy học tích cực trải nghiệm sáng tạo – Sân khấu hóa đang 
từng bước được các các cấp học áp dụng vào từng môn học cụ thể. Tuy nhiên vì 
chưa khai thác triệt để khả năng của các em cho nên phương pháp dạy này còn 
có những mặt hạn chế. Tuy nhiên, nếu như sự sáng tạo của học sinh không được 
kiểm soát và định hướng đúng đắn thì có thể gây ra những tác động ngược đối 
với học sinh. Với kinh nghiệm trong giảng dạy của mình, tôi nhận thấy bản thân 
đã đưa ra được một số giải pháp mới và thiết thực để giải quyết vấn đề hoạt 
động trải nghiệm sáng tạo – sân khấu hóa trong môn Ngữ Văn khối 7. Trong tiết 
học được sân khấu hóa, giáo viên sẽ không đóng vai trò truyền đạt kiến thức mà 
sẽ là ban giám khảo, đáng giá nhận xét kết quả tìm hiểu nghiên cứu của các 
nhóm. Đồng thời giáo viên có thể bổ sung thêm kiến thức và chỉnh sửa các phần 
còn thiếu sót giúp các em thu nạp tối đa phần kiến thức cần thiết. Ngoài ra, tôi 
đã vận dụng ở mức có thể ở những tiết ngoại khóa, những hoạt động mà có thể 
kết hợp trải nghiệm vào tiết học. Không chỉ áp dụng những sáng kiến ở khối 7 
 15
 Giáo viên: Nguyễn Thị Y Vân – Trường THCS Lê Đình Chinh